Ислам елі, ғасырлар бойы Шығыста маңызды орын алатын, Орталық Азия елдерімен көршілес ірі аймақтық ойыншы әлемдік наразылық күресінен қалыс қалмады.

Орталық Азия мен Оңтүстік Кавказ мемлекеттері желтоқсан-қаңтар айларында «қайнап» жатты. Соңғы екі ай ішінде түркі және иран-түркі халықтары шоғырланған 7 елде (Түркия мен Иранды қоспағанда) бұрын-соңды болмаған наразылық белсенділігі артты.

Дегенмен шекараны кеңейтіп, наразылық сипатын толық қарастыруға, ең алдымен, наразылық таратудың аймақтық ауқымын айқындауға негіз бар.   

Небары 60 күннің ішінде түркі және иран-түркі халықтары шоғырланған 7 мемлекетте наразылық акциялары және/немесе тәртіпсіздіктер белең алды. Оның залалы 34 елді мекенге тиді, 13 аймақта жаппай тәртіпсіздіктер немесе қарулы қақтығыстар болды. Шекара аумағындағы аудандардың басым бөлігінің наразылық көрсету белсенділігі артты.   

Тұтас елді мекендерді қирату, жаппай қырғынға ұшырату, зорлау, тонау – бұл ресми құжаттарға сәйкес, Орта Азиядағы армян әскери контингенттерінің қызметінің нәтижесі.

Жүз жыл бұрынғы құжаттарда дәлелденгендей, сол уақыттарда Ферғана облысында, орталығы Әндіжан қаласында орналасқан армян диктатурасы болған. Қоқан, Наманған және Ферғанада да дашнақтардың үлкен контингенттері бар болған.

«Армяндар өздерінің қатыгездіктерін ақтау үшін, Ферғанадағы бүкіл мұсылман халқын өлтіргеннің өзінде, Түркиядағы мұсылмандар тарапынан өлтірген армяндардан көп болмайды деп айтқан».

«Барлық дүкендер қиратылды…Қанды қырғындар болды» — бұл Алматыдағы жақында болған оқиғалардың сипаттамасы емес, армян әскери құрамаларының біздің аймақта «тәртіпті қалпына келтіруі» туралы куәгердің мәлімдемелері.