Самарқандта өткен ШЫҰ саммиті, Қырғызстан мен Тәжікстан арасындағы әскери шиеленіс, Қазақстандағы кезектен тыс президенттік сайлау, Ресейдің Украинаға басып кіруіне орай шиеленістің өршуі, Иран мен Үндістанның арақатынасы  — бұл 2022 жылдың қыркүйегінде шетелдік баспасөз беттерінде қозғалған Орталық Азияға қатысты тақырыптардың бірқатары.  

Қазақстан 2022 жылы қорғаныс секторына бір триллион теңге бөлді. Бұл алдыңғы жылмен салыстырғанда, 303,7 миллиард теңгеге артық. Қорғаныс шығындарының елеулі деңгейде өсуі аясында үкімет әскери заңға өзгеріс енгізуді ұйғарды. Республика бюджетінің 02.12.21 жылғы 2022-2024 жж. арналған алғашқы нұсқасында Қазақстан қорғаныс секторына 858,8 млрд теңге бөлген. Бұл қаражаттың 61%-ы Қорғаныс министрлігіне, қалған бөлігі Төтенше жағдайлар жөніндегі министрлікке және Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігіне бағытталған. Жалпы бюджеттің жартысы — 494,6 млрд теңге – Қорғаныс министрлігіне бөлінеді. Бірақ 2022 ж. мамырда қорғаныс бюджеті 162,6 млрд теңгеге артты (оның ішінде 56,9 млрд теңге Қорғаныс министрлігіне бөлінді) және ол бір триллион 21 млн теңгеге жетті. Бұл өткен жылғы бюджетпен салыстырғанда, 303,7 миллиард теңгеге көп.

2022 жылдың 1-31 тамыз аралығында ОА елдерінде, Түркияда, Иран мен Әзірбайжанда, жалпы алғанда, 233 наразылық акциясы өтті. 2022 жылғы шілдемен салыстырғанда, ең көп наразылық танытқан ел — Түркия (87), ал қатысушылар саны жағынан ең ауқымды наразылық акциясы Өзбекстанда өрбіді (шамамен 1000 адам).

2022 жылдың шілде айында Орталық Азияда көптеген саяси оқиғалар болды: сараптамалық материалдарда Ресей мен Батыс арасындағы елдердің теңгерілу, қауіпсіздік және адам құқығы мәселелері, жаппай наразылық және Орталық Азия мемлекеттері басшыларының IV Консультативтік кездесуі туралы тақырыптар қамтылды.

7 елде бір ай ішінде 210 наразылық акциясы және/немесе жаппай тәртіпсіздіктер орын алды. Наразылық саны бойынша 2022 жылы шілдеде Түркияда 75 наразылық акциясы,  Иранда — 67, Әзірбайджанда — 50, Қазақстанда -31, Қырғызстанда — 13, Өзбекстанда – 2 акция өтті. Ең көп наразылық танытқан қатысушылар саны жағынан Өзбекстан алда тұр. Өзбекстанның конституциясынан Қарақалпақстанның автономиясын алып тастау туралы өзгеріс енгізуі  20-25 мыңға жуық адам қатысқан жаппай наразылық тудырды. 

Қырғыз қаласы Шолпан-Атада 20-21 шілдеде өтетін Орталық Азия мемлекет басшыларының төртінші Консультативтік кездесуінде  достықты, тату көршілікті және аймақтағы бес мемлекет арасындағы ынтымақтастықты нығайту жөніндегі келісімге қол қою жоспарлануда.   

Алдыңғы айлармен салыстырғанда, Орталық Азия елдерінде маусымда өткен оқиғалар туралы француз БАҚ беттерінде аса кеңінен талқыланбады. Бір айда небары 15 материал жарияланды, оның 11-і Қазақстанға арналған. 

 

Қазақстандағы конституциялық референдум маңайындағы толқыныстар енді басыла бергенде, Орталық Азияның келесі мемлекеті өзінің мемлекеттік жүйесін реформалауды ұйғарды. Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёев маусым айының соңында конституцияға өзгеріс енгізетіні туралы мәлімдеді.  

Бір ай ішінде Орталық Азия және Оңтүстік Кавказ елдерінде жалпы алғанда шамамен 200-ге жуық наразылық акциясы өткен. Осы айда наразылық ең көп өткен мемлекет — Иран. 

Оңтүстік Кавказ аймағы үш елді, яғни Әзірбайжан, Армения және Грузияны қамтиды. Географиялық және экономикалық факторлардың салдары Қазақстанның сыртқы саяси әлеуетінің екінші деңгейіне жатады. Мұнымен қатар республика аталған елдердің әрқайсысымен өзара тиімді қатынас орнатып, алға жылжуда. Бұған қоса биыл Қазақстан мен Оүстүстік Кавказ елдерінің арасындағы дипломатиялық қарым-қатынас орнаған уақытқа 30 жыл толады.