Қирғизистоннинг Чўлпон-Ота шаҳрида 20-21 июл кунлари бўлиб ўтадиган Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг тўртинчи маслаҳат учрашувида икки давлат ўртасидаги дўстлик, яхши қўшничилик ва ҳамкорликни мустаҳкамлашга қаратилган янги ҳамкорлик шартномаси имзоланиши кутилмоқда. Шартномани минтақанинг бешта давлати имзолаши кутилмоқда.
5 июн куни Қозоғистонда конституциявий референдум бўлиб ўтди. Сайловчиларнинг деярли 80 фоизи (сайловчиларнинг 68 фоизи) сайловчиларнинг учдан биридан кўпроғини қамраб олувчи ўзгартиришлар тўпламининг қабул қилинишини қўллаб-қувватлади. Конституциянинг моддалари (жами 56 та ўзгартиш киритилган). Ислоҳотнинг белгиланган мақсади “супер-президентлик” тизимидан давлат раҳбарининг ҳукмронлиги кучли парламент томонидан чекланган президентлик республикасига ўтишдан иборат бўлиб, бу мамлакат бошқарувини такомиллаштириш ва стратегик нуқтаи назардан кўзда тутилиши керак. Янги конституция қабул қилинмай, амалдагисига ўзгартирилгани, ўзгаришларнинг анча кенг кўламли бўлишига қарамай, уларни яратувчиси – Президент Қосим-Жўмарт Тўқаевнинг нияти барпо этиш эмаслигини кўрсатади. янги тизим, лекин мавжудни қайта қуришга («қайта қуриш») яна бир уринишда.
Ресей-Украина соғысы, Ресейге қарсы жаппай батыстық санкциялар салынуы және еуропалық мемлекеттердің Еуропаға Ресей аумағы арқылы өтетін шығыс-батыс транзиттік дәліздерін жабу ықтималдығының артуы Орталық Азия мемлекеттерінің теңіз арқылы шығатын жолы жоқ елдеріне өз салқынын тигізуі ықтимал. Себебі бұл мемлекеттер ел ішіне және оның шекарасынан тыс елдерге Ресей арқылы автокөлік және теміржол дәліздерімен өтеді.
Россия-Украина уруши, Россияга қарши кенг кўламли Ғарб санкциялари ва Европа давлатларининг Россия ҳудуди орқали Европага шарқ-ғарбий транзит йўлакларини тўсиб қўйиш эҳтимоли ортиб бораётгани Марказий Осиёнинг денгизга чиқиш имкони бўлмаган, тарихан оша йўлга таянган давлатлари учун катта оқибатларга олиб келади. Ва ички ва халқаро бозорларга чиқиш учун Россия орқали темир йўл коридорлари.
Сўнгги бир неча йил давомида Хитой жаҳон саҳнасида тобора баланд овоз билан ўзини намоён қилмоқда. Таҳлилчилар фикрича, Хитой «Камар ва йўл» ташаббуси ёрдамида Евроосиёни қайта қуришга ҳаракат қилмоқда. Шунингдек бу ерда Осиё гигантининг манфаатлари доираси ушбу лойиҳанинг баъзи иштирокчи мамлакатларининг манфаатларига мос келади. Хитой ОАВ қуйида муҳокама қилинган мамлакатларга бўлган қизиқишининг сабаби шу билан боғлик. Хитой медиасида 2022 йил 15 февралдан 5 мартгача бўлган нашрлар сонига қараб, Марказий Осиё мамлакатлари ва Эрон, Озарбайжонда камроқ материаллар нашр этилди.
Соңку бир нече жылдан бери Кытай дүйнөлүк аренада өзүн ого бетер катуураак жарыялап жатат. Талдоочулар Кытай «Алкак жана жол» демилгесинин жардамы менен Евразияны кайра курууга аракет кылып жатат деп эсептешет. Жана бул жерде азиялык гиганттын кызыкчылыктарынын чөйрөсү бул долбоорго катышкан кээ бир өлкөлөрдүн кызыкчылыктары менен айкалышып турат. Төмөндө сөз боло турган өлкөлөргө кытайлык ММК ынын кызыгуусу мына ушуну менен шартталган. 2022-жылдын 15-февралынан 5-мартына чейинки мезгилдеги басылмалардын санына караганда, Кытай ММК тарында Борбор Азия өлкөлөрү жана Иран боюнча көбүрөөк, Азербайжан боюнча -азыраак материалдар жарыяланган.
