Перейти к содержанию

Өзбекстан Иран портуна кызыкдар

Орус-украин согушу, Батыштын Орусияга каршы кеңири санкциялары жана европалык мамлекеттердин Орусиянын аймагы аркылуу өткөн Европага чыгыш-батыш транзиттик коридорлорун жабуу ыктымалынын өсүп жатышы, деңизге чыга албаган, ички жана эл аралык рынокко чыгуу үчүн тарыхий түрдө Россия аркылуу өткөн темир жол коридорлоруна таянышкан Борбордук Азиянын өлкөлөрү үчүн алысты көздөгөн чоң кесепеттерге алып келет.

Жарандык нааразылык жана активдүүлүк — апрель 2022

Апрель айында өтүлгөн нааразылык акцияларынын саны кыш айларына салыштырмалуу бир топ көбөйгөн. Казакстандан башка каралып жаткан бардык өлкөлөрдө уюштурулган митингдердин саны 45тен 51ге чейин өзгөрүп турат. Мурдагы айлардагыдай эле эң нааразы Иран болду, андан ары Түркия, Азербайжан жана Казакстан болду. Нааразылыктардын негизги себептери, Түркияны алсак, айлык акынын аздыгы, электр энергиясына болгон кымбатчылык болгон. Иранда жарандар жашоо шарты оор болгондуктан митингдерге чыгышкан, ал эми Азербайжанда көпчүлүк пикеттердин негизги себеби сот системасына нааразычылык болгон. Казакстанда акциялардын негизги себеби эмгек акынын аздыгы болду.

Кытай прессасын карап чыгуу «Бир алкак-бир жолдун» катышуучу-өлкөлөрү жөнүндө

Соңку бир нече жылдан бери Кытай дүйнөлүк аренада өзүн ого бетер катуураак жарыялап жатат. Талдоочулар Кытай «Алкак жана жол» демилгесинин жардамы менен Евразияны кайра курууга аракет кылып жатат деп эсептешет. Жана бул жерде азиялык гиганттын кызыкчылыктарынын чөйрөсү бул долбоорго катышкан кээ бир өлкөлөрдүн кызыкчылыктары менен айкалышып турат. Төмөндө сөз боло турган өлкөлөргө кытайлык ММК ынын кызыгуусу мына ушуну менен шартталган. 2022-жылдын 15-февралынан 5-мартына чейинки мезгилдеги басылмалардын санына караганда, Кытай ММК тарында Борбор Азия өлкөлөрү жана Иран боюнча көбүрөөк, Азербайжан боюнча -азыраак материалдар жарыяланган.

Борбордук Азия өлкөлөрү жана Азербайжан француздук ММК нын көңүлүнүн борборунда

Үстүбүздөгү жылдын 01-15-февралы аралыгында француз маалымат каражаттарында Борбор Азия өлкөлөрү боюнча 25, Азербайжан боюнча 45 материалды жарыяланды. Борбордук Азия боюнча материалдар негизинен нейтралдуу-маалыматтык мүнөздө болсо, Азербайжан үчүн – 5% терс мүнөздөгү материалдар болгон.

Иран коңшу мамлекеттерде болуп жаткан окуялар тууралуу

Ирандын массалык маалымат каражаттары коңшу өлкөлөрдө жана Борбор Азияда болуп жаткан окуяларды кеңири чагылдырууда. Буга Ирандын аймактагы кызыкчылыктары себеп болууда. Белгилей кете турган нерсе, аймак чакан жана орто бизнести өнүктүрүү мүмкүнчүлүктөрү жагынан Иран үчүн кызыктуу.

Туран Кытайдын көз карашы менен

Февраль айынын алгачкы 15 күнүндө эле Кытайдын маалымат каражаттары Борбор Азия өлкөлөрү жана таң калыштуусу, Түштүк Кавказ өлкөлөрүнүн бири – Азербайжан боюнча 38 макала жарыялашкан. Борбор Азия тууралуу макалалардын көпчүлүгү негизинен Кытай менен эки тараптуу кызматташууга арналган.

2022-жылдын январындагы Түркиядагы нааразылыктардын хроникасы

Борбордук Азия жана Түштүк Кавказ мамлекеттери декабрь-январь айларында «кайнап» турду. Акыркы 2 ай түрк жана иран-түрк калкы жашаган аймактын кеминде 7 өлкөсүндө (белгилей кетсек, Түркия менен Иранды кошпогондо) нааразылык активдүүлүгүнүн деңгээли боюнча аныгында болуп көрбөгөндөй болду.

Туран: 2 ай нааразылыктын болуп көрбөгөндөй активдүүлүгү

60 күнгө жетпеген убакыттын ичинде түрк жана иран-түрк калкы жашаган 7 өлкөдө нааразылык акциялары жана/же баш аламандыктар болуп өттү. Алар 34 калктуу конушта болуп өтүп, 13 жерде массалык баш аламандыктар же куралдуу кагылышуулар болгон. Чек ара аймактары нааразылык активдүүлүккө эң көп деңгээлде дуушар болушту.